Hoe een multi boot systeem op te zetten?

[De-Witte]

Inleiding, sorry voor de lange duur.
De titel zegt het al hoe zet je een Multi of Dualboot systeem op met bv. Zorin linux en .....elk ander OS.
Het kan ontzettend handig zijn en zoals jullie ook kunnen zien aan de icoontjes links boven zit ik nu weer in Windows 11 dit onderwerp te typen en zo start ik Zorin weer op om daar mee te werken.
Ik plaats dit onder Hardware omdat ik het gescheiden ga doen op elk zijn eigen stukje hardware (harde schijf in welke vorm dan ook) maar het zou natuurlijk ook onder software kunnen staan wat dat is een OS namelijk ook, de software die samen met je hardware 1 PC vormt.
Je begint bij het te bedenken welke OS (Operating Systems, Windows in diverse uitvoeringen (7, 10 of 11) dan wel Linux in al zijn varianten (Distro's)) jij wil gaan gebruiken en hoe je deze wil gaan installeren? Dit bepaald namelijk wat je als eerste het beste kan gaan instaleren en of je meerdere SSD of Hdd nodig hebt.
Je kan namelijk ieder OS zijn eigen partitie (plaats op een en de zelfde schijf die je beschikbaar maakt voor het OS) geven of zelfs zijn eigen HDD / SSD / NVME wat ik beter vindt omdat Windows en Linux dan fysiek van elkaar gescheiden zijn op ieder zijn eigen schijf. Orde en netheid zeg maar. Niet dat dit moet hoor, je kan ze namelijk ook prima op 1 en de zelfde schijf zetten maar dan komt er nog wat meer bij kijken aangezien ieder OS zijn eigen Partitie en ook nog eens zijn eigen Lees en Schrijf Formaat moet hebben zoals NTFS voor Windows en Ext4 voor Linux bv. Tevens maak ik altijd van elk Besturing Systeem een complete schijf back-up die nog al eens van pas komt zekers als er iets fout gaat waardoor als je voor elk soort OS een aparte schijf gebruikt dit ook makkelijker werkt, vind ik althans.
Bijkomend voordeel van een dualboot systeem is dat Linux wel met Windows NTFS schijven of partities kan omgaan maar Windows NIET met ext4 tenzij je daar een programmatje voor installeert wat ik niet aanraad omdat het dan snel een janboeltje gaat worden tussen de diverse Operating Systemen. (hier spreekt mijn ervaring)
Gebruik voor bestand uitwisseling een externe als NTSF geformatteerde HDD die door ze allemaal gelezen en beschreven kan worden en ga niet zoals ik flink op en neer liggen te kopiëren tussen en met de diverse OS want dat is vragen om problemen, geloof mij. Windows wil dan ook telkens de Windows Data schijf controleren op fouten omdat ik met Linux iets verwijderd of aangepast heb op deze schijf wat je beter NIET kan doen.

Nu werkte ik zowiezo al altijd met 2 schijven 1 voor het OS en 1 voor de Data (je foto's muziek etc)
In mijn pc zitten echter 4 schijven 1 voor Linux (ext4 1TB NVME) met zijn eigen Data schijf (2TB ext4 Samsung HDD) dat is 2. 3 voor Windows een (NTFS Samsung SSD 256 GB voor 10 en 11 samen) en 4 de Data schijf (NTFS WD 2TB NTFS HDD) voor Windows Data.

Hierdoor kun je ze fysiek scheiden van elkaar waardoor je ook minder kans loopt om het een met het ander OS te verkloten, zeker als je Windows in Linux ook verbergt en alleen je externe HDD gebruikt om tussen beiden je bestanden uit te wisselen. Wat ik ten zeerste kan aanraden!
Houd je het netjes dan kan er ook het minste fout gaan.

Dualboot: (2 OS dus) op de makkelijke manier.
Het simpelste is dit: 1 schijf voor beide besturing systemen te weten Windows 10 en Zorin 17 Core Linux.
Nadat je Windows geïnstalleerd hebt maak je met bv Rufus een opstartbare USB stick aan van Zorin 17 Core.iso welke je gedownload hebt en start de computer hiervan op, het kan zijn dat je de opstart volgorde in de Bios hiervoor moet aanpassen dit is afhankelijk van jouw pc en vind je op het WWW hoe dit werkt voor jouw pc.
Kies dan voor installatie naast Windows en het loopt geheid van een leien dakje, waarna je als het klaar is Zorin als eerste keus krijgt en Windows 10 als tweede keus.
Wil je Windows 10 als eerste hebben staan kan je dit eventueel aanpassen met Grub Customizer in Linux en Windows 10 naar de bovenste regel verplaatsen als standaard OS Systeem.
Voilà je dualboot systeem is klaar. Simpel toch?

Dualboot: (2 OS dus) op de moeilijkere manier.
beginnen we morgen mee.

Multi boot: (3 of meer)

[De-Witte]

Dualboot: (2 OS dus) op de ietwat moeilijkere manier.
nu valt dit eigenlijk ook reuze mee omdat we alleen voor elk besturing systeem een aparte schijf gaan benutten.
Let wel dit is bekeken door mij zelf een Windows gerichte persoon. Ik kan mij voorstellen en verneem dat uiteraard graag dat een Linux persoon dit anders zou gaan doen zeker als we overstappen naar meer dan 2 Operating Systemen.
We hebben dus Windows 10 geïnstalleerd en plaatsen buiten onze data schijf het liefst een andere NVME dan wel SSD of HDD bij voor Zorin 17 Core Linux. deze schijf laat je het beste onbeschreven (spik-splinter-nieuw) of verwijderd alle partities met het gratis Windows programma partition wizzard 1205-free-online of met GParted zelf nadat je eerst de live versie met je Zorin 17 Core.iso USB stick hebt opgestart en waarna je na het verwijderen de installatie ervan start. Voordeel je ziet gelijk hoe de schijf in Zorin Linux heet (anders dan Windows) en hoeft niet eerst met Windows liggen te klooien omdat het toch op de Live stick aanwezig is.
Was dit een gebruikte OS schijf en je verwijderd niet alle partities (maar bv alleen de Windows 11 C:\ schijf) voor dat je gaat installeren blijf je gegarandeerd achter met de extra Boot menu vermelding van het OS wat op de schijf stond. Nee niet in Zorin 17 Core maar de tweede optie; De Windows bootloader op sda1 die vrolijk start en dan aan je vraagt wil je Windows 11 of 10 wil opstarten terwijl 11 wel degelijk verwijderd is. DUS wis de gehele SCHIJF. En pas daarna gaan we Zorin 17 Core installeren van de USB stick.
Voilà je dualboot systeem is klaar. Simpel toch? En nu elk OS op zijn Eigen Schijf.
Opmerking 1:
Als je veel werkt met opstart-bare iso bestanden kan ik je Ventoy van harte aanbevelen je installeert dit eenmalig waarna je elke ISO kan toevoegen die vanzelf opgenomen wordt in het boot menu. Heb bij ome Alixpress een 2.5 " USB 3.0 Behuizing besteld voor mijn oude 160 GB WD laptop schijf waarop ik Ventoy geïnstalleerd heb en dus alle plaats om diverse ISO bestanden toe te voegen dan wel weer te verwijderen als je ze niet meer nodig hebt.
Een 128 GB USB stick kost bv ook niet veel en werkt natuurlijk net zo goed, zonder telkens opnieuw deze met Rufus of Balena Etcher te moeten maken voor elk besturingssysteem apart maar dus slechts eenmalig met Ventoy.

Opmerking 2:
Let wel dit is bekeken door mij zelf een Windows gerichte persoon. Ik kan mij voorstellen en verneem dat uiteraard graag dat een Linux persoon dit anders zou gaan doen zeker als we overstappen naar meer dan 2 Operating Systemen.
Wat ik nu graag van jullie verneem is installeren jullie het tweede Linux OS ook compleet zelfstandig of splitsen jullie de installatie op bv Zorin en Mint elk apart op hun eigen partitie en in een gezamenlijk /Home Partitie die gebruikt wordt in beide Operating Systemen?

Multi boot: (3 of meer)

[De-Witte]

We gaan dus van dit: Windows 10 op de Samsung SSD

Naar dit: Windows 10 en 11 op de samsung SSD


Multi boot: (3 of meer)

En vervolgens met een Multi boot configuratie naar: De Linux partities op de Lexar NVME 1 TB

Door simpelweg Zorin Linux op deze schijf te installeren.
Je begint dus altijd met Windows de oudste versie naar Windows de nieuwere versie om vervolgens de Linux versies te installeren. En voor het geval je maar 1 schijf voor de OS beschikbaar hebt kan het ook zoiets worden(door mij zelf geknipt en geplakt ter illustratie):

Dualboot of multiboot helemaal niet moeilijk dus.
Je kan natuurlijk ook afwijken van de volgorde want ik heb ook pas recentelijk Windows 11 toegevoegd dus na Windows 10 en Zorin linux en dat zie je aan de Microsoft reserved partition welke Windows 11 aanmaakt om te booten alles overigens uitgevoerd met Gparted en KolourPaint in Zorin Linux.